SAVETOVANJE U RADU SA SISTEMIMA/GRUPAMA, PORODICAMA I PAROVIMA TRANSAKCIONO ANALITIČKOG USMERENJA

 

Sertifikovani kurs koji vodi do zvanja

Akreditovanog psihološkog savetnika u Srbiji i

Akreditovanog psihološkog savetnika u Evropi

Potpuno usklađen sa trening standardima i zahtevima Udruženja psiholoških savetnika Srbije (UPSKS) i Evropske asocijacije za savetovanje (EAC). UPSKS ima status nacionalne asocijacije pri EAC.

Kurs je akreditovan od strane Akreditacionog komiteta UPSKS.

Autor kursa: Doc dr Kristina Brajović Car

 

Kurs se sastoji od delova: Naprednog (150 sati) i Profesionalnog Sertifikat kursa (250 sati). Za svaki deo kursa se dobija poseban sertifikat.

Ukupni kurs se sastoji od 950 sati, 450 sati kursnog rada, 450 sati supervizirane prakse i 50 sati ličnog iskustva u ulozi klijenta. Traje od 3 do 6 godina.

Kursni rad se sastoji od grupnih razmatranja kursnih tema, predavanja, seminara, itd., kao i praktičnih vežbi sa ulogama savetnika, klijenta i posmatrača.

Didaktička metodologija trening programa predviđa prostor za kolaborativno učenje putem zadatog čitanja, vođene diskusije i teorijskih refleksija, kao i iskustvenog učenja kroz grupne vežbe. Cilj kolaborativnog pristupa u učenju je stimulisanje autonomije i inicijative u procesu profesionalne obuke. Kao pomoćno obrazovno sredstvo edukanti će biti savetovani da vode dnevnik učenja tokom trajanja treninga. Da rezimiramo, edukacija se didaktički sastoji se iz kombinacije kratkih prezentacija teorije ili demonstracija od strane trenera (ponekad i edukanata u završnoj fazi edukacije) praćeno grupnom diskusijom podstaknutom zadatim čitanjem za svaki tematski trening susret.

Edukanti će biti evaluirani nakon svake kompletirane godine treninga po pitanju njihovog napretka u odnosu na postavljene ciljeve učenja kroz prezentaciju njihove prakse, prikaz slučaja od strane edukanata uz evaluaciju kolega i trenera.

Osim toga:

– Potpisuje se kodeks etike i prakse,

– Uplaćuje se profesionalno osiguranje (ukoliko je moguće),

– Nastavlja se sa stručnim usavršavanjem,

– Nastavlja se sa supervizijom.

TEME

• Etika i standardi savetodavne profesije. Uloga supervizije u profesionalnom razvoju. Razumevanje razlike u odnosu na psihoterapiju. Komparativni pristup teorijama razvoja ličnosti (transakciona analiza i drugi srodni modaliteti, naspram sistemske teorije). Životne pozicije i struktura vremena.

• Ugovaranje sa klijentima u savetovanju. Psihološka kompleksnost sistemskog ugovora. Značaj inicijalnog sporazuma.

• Uspostavljanje i održavanje odnosa poverenja i bliskosti sa klijentima u okviru šireg sistema. Ego stanja – dijagnostika i primena u upravljanju promenom. Dizajniranje akcionog plana promene.

• Analiza i zaustavljanje psiholoških igara u različitim kontekstima. Koncept igre iz ugla sistemske teorije. Odnos igara i individualnog i/ili grupnog skripta (rigidnog životnog plana/narativa).

• Partnersko savetovanje i igre. Grupni ugovor i principi ugovorenog rada na promeni sa parom ili grupom. Porodična procena i intervencije u transakcionoj analizi.

• Značaj lične uključenosti praktičara tokom savetodavnog procesa „Prisutnost“ savetnika.

• Aktivno slušanje, veštine i primena u praksi. Slušanje klijenta istovremeno na sva tri nivoa: racionalnom, emotivnom i telesnom.

• Otpisivanje kao mehanizam nastanka i održavanja problemskih situacija. Postavljanje podsticajnih pitanja koja pozivaju u promenu perspektive.

• Otvorena komunikacija kontekstu savetovanja, ravnopravnost i uvažavanje kroz povratnu informaciju. Diskurs respekta. Jezik i njegov uticaj na odnos sa klijentima.

• Vežbanje meditativnog uma na nivou intrapsihičkog i interpersonalnog («mindfulness» kao više od svesnosti). Savetovanje kao udruženo istraživanje, otkrivanje, učenje i rast.

• Planiranje i postavljanje ciljeva u skladu sa ličnim profilom klijenta i potreba sistema u kojem deluje.

• Praćenje razvoja i upravljanje postignućem.

Program će osposobiti savetnika da:

1. Uspostavi savetnički odnos;
2. Radi unutar jasnog teorijskog okvira;
3. Ojača svest o interpersonalnoj dinamici ljudskih odnosa;
4. Razvije sposobnost razumevanja i rada sa verbalnim i neverbalnim znacima komunikacije;
5. Poveća razumevanje i samosvest o pokrenutim temama u radu sa klijentom
6. Prati i preispituje svoj neprestani profesionalni razvoj uz pomoć mišljenja i procene drugih;
7. Postane svestan i suoči se sa ličnim temama i profesionalnim ograničenjima.

Savetnička praksa tokom treninga

Trening program će obezbedi da studenti svoju superviziranu praksu obavljaju u prikladnom okruženju. Ovo će obično biti formalizovani i ugovoreni savetnički odnos. Trening program će obezbediti supervizore koji su iskusni stručnjaci u svojoj oblasti.

Pored ovoga, biće postavljene jasne ugovorne potrebe u vezi:

• Etičkih pitanja prakse

• Administrativnih pitanja

• Dogovora oko plaćanja

• Povezanosti i upućivanja drugim stručnjacima i ka drugim uslugama.

Lični razvoj (savetničko iskustvo u ulozi klijenta)

Svrha ove komponente treninga je da kod savetnika potpomaže rast i razvoj:

• Svesti o ličnim temama kako se one pojavljuju u radu i kako mogu uticati na savetnički proces

• Intelektualnog razumevanja i sticanja znanja

• Emocionalne zrelosti i prihvatanja sebe i drugih;

• Iskustva da se bude u ulozi klijenta unutar jednog formalizovanog profesionalnog savetničkog odnosa

• Globalne perspektive sebe u odnosu prema svetu.

• Ugovor o treningu i superviziji omogućavaju treneru da ukaže na lične faktore kada oni utiču na profesionalno odlučivanje, ali ne i da deluje kao psihoterapeut ilu savetnik u odnosu sa edukantima. S druge strane, aktivan lični rast i razvoj kroz ulogu klijenta tokom trajanja obuke za savetnika podržava edukante u tome da pravilno identifikuju i adekvatno upravljaju njegovim ličnim uplivom u savetodavnom procesu. Kriterijum na osnovu kojeg je moguće proceniti pozitivne efekte ličnog rada na planu veština edukanta jeste prisustvo, ili odsustvo, fleksibilnosti u komunikaciji, osetljivosti za drugog u odnosu, perceptivnosti i empatije u proceni psihološkog statusa klijenta uz demonstriran visok stepen psihološke rezilijentnosti praktičara.

Teorijska osnova kursa

Osnovni teorijski model: Transakciona analiza i sistemska teorija razvoja i promene pojedinca i grupe

Teorija razvoja ličnosti i psihičkih poremećaja

U okviru treninga za savetnika za razumevanje razvoja ličnosti, kao i odstupanje od optimalnog razvoja i statusa psihološkog blagostanja, dosledno će se primenjivati teorija i principi humanističke psihologije (Bern, Bolbi, Maslov) prošireno učenjem o posthumanističkoj, kritičkoj psihologiji orijentisanoj ka sistemskom i kontekstualnom pristupu razvoju pojedinca i psiholoških zastoja, tegoba i simptoma na prvom mestu objašnjeno teorijom socijalnog konstrukcionizma (Vigotski, L, Gergen, K., Levin, P., Šoter, Dž.)

Teorija promene i klijentovog napredovanja

Teorija promene na kojoj će se zasnivati veštine praktičara je ugovorni metod uvođenja promene kao originalni doprinos transakcione analize savetovanju i psihoterapiju, uz primenu cirkularne kauzalnosti i kolaborativnosti sistemskog pristupa iz domena teorije sistema (Vaclavik, P., Satir, V., Anderson, H.).

Uloga savetnika

Savetnička relacija podrazumeva udruživanje sa klijentima u kreativnom i intelektualno provokativnom procesu koji inspiriše potpuno ostvarenje njihovih ličnih i profesionalnih potencijala. Savetovanje kao profesija koja podstiče i podržava promenu i razvoj, kako na individualnom tako i na sistemskom planu.

Prva godina trening programa je posvećena sticanju teorijskih znanja neophodnih za profesiju savetnika, dok su ostali sati naprednog treninga posvećeni razumevanju i primeni stečenog teorijskog znanja sa prve godine.

Istorijat nastanka ovog modaliteta savetovanja

Sistemsko savetovanje je metod koji osnovne savetodavne kompetence propisane od strane Evropskog Udruženja Savetnika proširuje i obogaćuje etičkim principima i repertoarom tehnika sistemske teorije i transakcione analize. Specifičnost ovog metoda ogleda se u jednoj posebnoj veštini praktičara, a to je umeće prepoznavanja i razumevanja različitih nivoa značenja u okviru komunikacije. Jednom rečju, savetovanje postaje umetnost konverzacije u relaciji. Ego stanja i transakcije proizilaze iz značenja komunikacije (pre nego što je to obrnut slučaj). Životni skript je priča, koja kao i transfer, biva kokreirana u tekućem sadašnjem procesu.

Kokreativnost i kolaboracija u savetodavnom odnosu baziraju se dominantno na dva teorijska stanovišta: teoriji polja (Lewin, 1952) i socijalnom konstrukcionizmu (Gergen, 1985).

Od socijalnog konstrukcionizma potiče premisa da je naše perceptivno i fenomenološko iskustvo elaboracija, odnosno konstrukcija koja polazi od pretpostavljenih kognitivnih i afektivnih operacija. Alen i Alen (1997) sumiraju i porede različite uglove gledanja konstrukcionizma i klasične škole transakcione analize izvodeći iz toga teorijsku osnovu za kokreativnu transakcionu analizu, sistemski orijentisanu. Naglasak je na kontinuiranoj self-kreaciji i self-re(kreaciji) u dijaloškom odnosu sa drugima.

Proučavanje kulturnih razlika i osetljivosti za te razlike

Analiza životnog skripta (skriptne matrice prema klasičnoj TA) u okviru savetodavnog procesa, se sastoji iz serije matrica odnosa koji okružuju osobu i koji se međusobno stvaraju i definišu i na osnovu kojih ona priča, prepričava i preformuliše priče o različitim uticajima na njen kontinuirani razvoj. Polazeći od uvažavanja značaja raznvrsnih formativnih izvora uticaja na pojedinca i grupu, u okviru trening programa planiramo je da se osnovni program obogati gostujućim predavačima i supervizorima iz različitih modaliteta (kao i iz različitih država) kako bi se razvila fleksibilnost, a time i osetljivost i bolja tolerancija na razlike u stilovima komunikacije i pogledima na svet. Izlaganje kulturnoj različitosti tokom trajanja treninga, kao i različitim personološkim tipovima trenera doprineće takođe i prevenciji doživljaja neizvesnosti i anksioznosti, kao posledice krize separacije i raskida vezanosti sa glavnim trenerom u procesu razvoja profesionalne autonomije.

Etička pitanja

”Ne možemo naučiti nekoga da bude savetnik ili terapeut, ali zato možemo da obezbedimo prostor u okviru kojeg oni sami uče kako da to postanu”(Anderson & Goolishian, 1992.). U sklopu razvoja etičke pozicije savetnika cilj nam je da se praktičari osposobe u primeni osnovnih istraživačkih veština i tehnikama kritičkog mišljenja, što su ključne kompetencije budućih samostalnih i kretaivnih praktičara. U okviru trening programa poseban deo će biti posvećen prezentaciji etikog kodeksa profesije, kao i razradi i analizi etičkih dilema primenom znanja stečenog u teorijskom i praktičnom delu kursa.

Etički kodeks: Sistemski savetnik, transakciono analitičkog usmerenja, se u svom radu mora pridržavati Etičkog kodeksa prakse Udruženja psiholoških savetnika Srbije, Evropske asocijacije ѕa Transakcionu analizu i Društva psihologa Srbije.